‘Om de zeven jaar – de ene mens wat eerder, de ander wat later – wordt de mens opnieuw geboren en betreedt hij een nieuw land. In elk land is de sfeer anders en liggen er nieuwe avonturen en heldendaden te wachten. Zo kent elke sfeer zijn eigen opgaven’, aldus Frits Burger in de opening van zijn boek ‘Biografie en verhaal’.
In dit boek duidt hij elke levensfase van de mens aan de hand een epos, een groot verhaal uit de wereldliteratuur. Hij put daarbij uit de verhalen uit de Arthur-legendes en uit meer eigentijdse verhalen zoals Harry Potter en verbindt de thematiek uit deze verhalen aan de thema’s die spelen in de specifieke levensfasen. De verhalen helpen bij je persoonlijke reflectie op de perioden die je in je eigen leven doorloopt.
De leer van de levensfasen van de mens is ontwikkeld door Rudolf Steiner en verder uitgewerkt door onder meer Bernard Lievegoed. De fasen volgen hierbij een ritme van ongeveer zeven jaar.
35 – 42 | De zoektocht van Parcival
Een centraal thema in de levensfase van 35 tot 42 jaar is het zoeken naar betekenis. In deze fase gaat de vraag wat de wezenlijke betekenis is van je doet een steeds grotere rol spelen. Veel mensen richten zich in deze fase meer naar binnen en stellen zichzelf voor wie ze zijn zonder hun werk en de dingen waar ze goed in zijn.
Je stelt vragen als: wat kan ik voor de wereld betekenen met alles wat ik de afgelopen jaren in mijn rugzak verzameld heb? Je merkt dat andere dingen belangrijk worden. Je ontwikkelt de moed om veranderingen in je leven vorm te geven, bijvoorbeeld als blijkt dat je in je leven belangrijke dingen hebt laten liggen of te weinig aandacht hebt gegeven.
In de ordening van Coherence bevind je je in het hart, in het veld van de Ridder, maar ben je gericht op je sturende kwaliteiten: de daadkracht van je innerlijke Generaal, de wijsheid van je innerlijke Koning en het inzicht van je innerlijke Raadsman. Soms nog zoekend en voorzichtig, maar ook steeds krachtiger.
Frits Burger verbindt deze fase aan het epos van Parcival; een graalridder wiens thema verband houdt met een persoonlijke zoektocht. Lees het verhaal van Parcival maar eens door en kijk daarna naar de vragen. Herken je je in de thematiek?
Het epos van Parcival
Parcival groeit op in een verlaten woud, onwetend de dat hij zoon is van de held Gahmuret, die vlak voor zijn geboorte is omgekomen in een gevecht. Parcivals moeder Herzeloyde is vervuld van verdriet en zo bang dat Parvical ook iets zal overkomen, dat ze hem zeer beschermd opvoedt. Wel leert Parcival boogschieten en speerwerpen, en blijkt hij bovenmatig sterk.
Herzeloyde kan niet voorkomen dat Parcival op een dag een groep ridders in een fonkelende uitrusting ontmoet. Meteen wil Parcival naar Koning Arthur gaan, om tot ridder geslagen te worden. Herzeloyde verkleedt hem als nar en geeft hem slechte raadgevingen om hem te ontmoedigen. Wanneer hij vertrekt, sterft zij – zonder dat hij het weet – van verdriet.
Verkleed in het narrenpak bereikt Parcival het hof van Koning Arthur, waar hij zegt dat hij wil vechten met een ridder. Eerst wordt hij uitgelachen, maar krijgt later toch zijn zin. Hij mag het duel aangaan met een rode ridder, die hij weet te doden. Parcival kleedt zich in zijn wapenrusting en gaat voortaan zelf verder als rode ridder.
Een koning leert hem vechten, welgemanierdheid en over het leven aan het hof. Hij leert geen verkeerde dingen te zeggen en geen vragen te stellen. De slechte raadgevingen van zijn moeder moet hij vergeten. Tot verdriet van de koning trekt Parcival verder. In het vervolg van zijn tocht doet Parcival vele ervaringen op. Hij bevrijdt een belegerde stad van een vijand, trouwt en wordt koning van het land.
Op een dag wil hij weten hoe het met zijn moeder gaat en besluit haar op te zoeken. Die avond vindt hij onderdak bij een zeer zieke burchtheer, de visserskoning. Daar ziet hij verschillende mensen; een page draagt een lans waar bloed uitdrupt. Een koningin draagt de Graal. Omdat Parcival heeft geleerd om niets te vragen, kijkt hij toe en zegt hij niets. De koning schenkt hem nog een zwaard.
‘s Nachts ontwaakt Parcival in een geheel verlaten kasteel. Een schildknaap beschimpt hem en noemt hem een gans, omdat hij grote roem had kunnen oogsten, maar het belangrijkste heeft verzuimd. Parcival trekt verder de ridders achterna en treft daar voor de tweede maal zijn nicht Sigune. Wanneer zij hoort dat hij in de Graalburcht van de gewonde koning Anfortas is geweest en verzuimd heeft de verlossende vraag te stellen, beschimpt zij hem en weigert verdere hulp.
Verder op zijn pad ontmoet Parcival de ridders van Koning Arthur, waaronder ridder Gawain (Walewijn). Gawain neemt hem mee naar de ronde tafel van Koning Arthur. Tijdens een maaltijd aan het hof verschijnt Kundrie, een oerlelijke vrouw die Parcival begint te beschimpen. Want waarom heeft hij geen ragen gesteld toen hij in de Graalburcht was? Ook verschijnt er een ridder die Gawain begint te beschimpen. Parcival en Gawain gaan hierna verder op pad, ieder met een eigen opdracht.
Gawain moet boetedoen na een strijd die ontstaat om zijn omgang met een vrouw. Hij krijgt de opdracht om een jaar lang te zoeken naar de Graal. Parcival ontmoet opnieuw zijn nicht Sigune. Zij raadt hem aan dat hij, wil hij de Graalburcht vinden, het spoor van Kundrie moet gaan volgen. Hij raakt haar spoor kwijt, maar ontmoet wel een groep bedevaarders. Hierop beseft hij dat hij zijn geloof in God is verloren. Verder op zijn weg ontmoet Parcival een kluizenaar die de broer is van de Graalkoning. Deze vertelt dat de wond van Anfortas alleen genezen kan worden wanneer er iemand komt die naar de wond vraagt. Parcival trekt verder en zet zijn zoektocht voort.
Ook Gawain is verder op pad gegaan en ontmoet de vrouwe Orgeluse. Zij vernedert hem keer op keer, maar Gawain blijft trouw in zijn liefde voor haar. Hij wil alles voor haar doen en komt zo in een wonderkasteel terecht, waar hij vele beproevingen moet doorstaan. Nadat hij vele opdrachten heeft vervuld, wint hij eindelijk de liefde van Orgeluse. Om haar te krijgen moet hij nog wel duelleren met een andere koning, die haar ook tot vrouw wil.
Gawain en Parcival duelleren met elkaar, beiden in de veronderstelling dat ze met de andere koning in gevecht zijn. Ze ontdekken hun vergissing op tijd en vieren een vreugdevol weerzien. Gawain en Parcival trouwen beide.
Toch is over Parcival ook grote droefheid gekomen, want hij mist zijn eerste vrouw. Verder op zijn pad ontmoet hij in een woud een ridder met wie hij de strijd aangaat. Dan blijkt dat deze ridder Parcivals halfbroer is, een andere zoon van zijn vader. Parcival neemt zijn halfbroer mee naar het kamp van Koning Arthur. Tijdens het maal verschijnt tweede maal Kundrie, die bode van de Graal blijkt te zijn. Zij meldt dat op de Graag een tekst is verschenen, welke luidt dat Parcival heer wordt van de Graalburcht.
Samen met zijn halfbroer en Kundrie gaat Parcival op weg naar de Graalburcht. Daar vindt hij Anfortis in grote nood en pijn. Tot driemaal stelt Parcival hem de vraag: ‘Oom wat deert u?’ Op dat moment geneest de wond en begint het lichaam van Anfortis lichtend te stralen.
Parcivals halfbroer trouwt met een draagster van de Graal. Zij krijgen een zoon die later bekend wordt als de priester Johannes. Parcival hervindt zijn eerste vrouw en ontdekt dat hij met haar twee zonen heeft: Kardeiz en Lohengrin. Na de dood van Parcival wordt Lohengrin de volgende Graalkoning.
Het Graalepos Wolfgang von Essenbach (1210) wordt gezien als één van de grote cultuurschatten van de middeleeuwen. Dit Graalverhaal kan worden gezien als het verhaal van een inwijdingsweg.
Een terugblik op deze fase
- In welk jaar vierde je je 35e verjaardag?
- Welke life events vonden plaats in deze fase of welke gebeurtenissen hebben grote impact op je gehad?
- Hoe zag je professionele leven er in deze fase uit?
- Welke kwaliteiten heb je ontwikkeld?
- Wat is belangrijk voor je geworden?
- Welke andere dingen heb je van jezelf ontdekt?
Reflectie aan de hand van het epos van Parcival
- Herken je het gevoel te dolen, op zoek te zijn naar iets?
- Wat is het dat je zoekt of zocht? Wat hoop je te vinden of wat heeft de zoektocht je uiteindelijk opgeleverd?
- Herken je het gevoel uitgelachen of gehoond te worden?
- Heb je wel eens iemand gehoond of uitgelachen?
- Ben je zelf wel eens beschuldigd of verwijten gemaakt, bijvoorbeeld door iemand die dichtbij je staat? Waren deze beschuldigingen terecht of niet?
- Heb je wel eens een ander beschuldigd of verwijten gemaakt?
- Voel je je lid van een gemeenschap? Heb je het gevoel ergens ‘thuis’ te zijn? Waarom of waarom niet?
- Ben je wijzer geworden in deze fase? Hoe heeft je wijsheid zich ontwikkeld?
- Ben jij in staat de vraag te stellen? Hoe luidt deze vraag in jouw geval?
De vragen zijn losjes gebaseerd op de vragen uit ‘Biografie en verhaal’ van Frits Burger.
Verder na 42… het epos van Lohengrin
Ligt je 42e verjaardag achter je en ben je een fase verder? Dan vormen de thema’s uit het epos van Lohengrin, de ‘zwanenridder’ en de zoon van Parcival, een grondslag voor reflectie. De fase van ‘De Generaal’: zichtbaar worden in wie je bent.
